Zwarte zomer
€ 17,50
- Synopsis
Het is 1995 en een bloedhete zomer. Het Nederlandse vredesbataljon ‘Dutchbat iii’, door de vn in Srebrenica gestationeerd om de inwoners te beschermen tijdens de Bosnische burgeroorlog, wordt na een belegering overlopen door Servische troepen. Na de overgave wordt met Dutchbat onderhandeld over de overdracht van de inwoners, met de verzekering dat die veilig zijn. Niets blijkt minder waar. In de dagen die volgen worden bijna 8400 Bosnische moslimmannen en -jongens gedood door de Bosnisch-Servische troepen.
Film- en theaterregisseur Tea Tupajić zocht contact met de Dutchbat-veteranen, die tot op heden met deze geschiedenis leven. Ze sprak met meer dan honderd van hen en reisde door heel Nederland om naar hun verhalen te luisteren. In Zwarte zomer rijgt ze op poëtische wijze de verhalen van zes veteranen aaneen tot een aangrijpend meerstemmig koor waarin slachtoffers, daders en helden in elkaar overlopen. Een gekwelde legerarts, een kleinzoon van een verzetsheld, twee vrouwelijke soldaten die vriendinnen worden, een leger-adjudant die een verschil wil maken, een vrijwilliger die verteerd wordt door schuldgevoel – via de pen van Tupajić vertellen zij een geschiedenis waarmee Nederland nog altijd worstelt.
- Fragment
In de vroege ochtend van 11 juli belde het Servische leger onze observatiepost.
Ze zeiden dat ze de enclave innamen.
Ze zeiden: we schieten niet op jullie. We schieten op de stad.
Maar als jullie de wapens opnemen, vuren we terug.
We waren met zes man.
Twintig tot dertig Servische soldaten kwamen onze observatiepost binnen.
Ze zagen er gevaarlijk uit.
Ze pakten onze Nintendo’s en onze Walkmans af.
Toen gingen ze met onze commandant praten.
De commandant vertelde ons wat we moesten doen.
Ik gehoorzaamde de commandant.
Ik gaf de Servische soldaten mijn wapen en mijn veiligheidsvest.
We probeerden een beetje te protesteren, maar de commandant zei dat het voor onze eigen bescherming was.
Toen gaf ik ze mijn blauwe helm.
Ik heb er geen spijt van. Ik wilde niet sterven voor een oorlog die niet de mijne was.
Ik had me niet opgegeven voor een operatie die een verloren zaak was.
Het was bloedheet, ik was twintig kilo afgevallen en ik was uitgeput.
Ik wilde goed eten, een koud biertje, een sigaret en een comfortabel bed.
Ik ben niet mijn grootvader.
Ik ben geen held.
Ik gaf mijn wapen, mijn veiligheidsvest en mijn blauwe helm weg.
Dat deed ik zonder dat iemand een wapen tegen mijn hoofd hield.
Niemand had me verteld dat ze onze blauwe helmen zouden gebruiken om zich te vermommen als VN, om makkelijk de huizen van burgers binnen te komen.
- Details
- Auteur Tea Tupajić
- Genre Fictie
- Vertaling Karina van Santen
- Verschijningsdatum 26 juni 2025
